De sterke man

In de Verenigde Staten vieren fiscaal-conservatieven en de erfgenamen van de Tea Party de ‘belastinghervormingen’ van Trump. Die komen er in het kort op neer dat de staatsschuld toe zal nemen, tenzij er nog meer zal worden gekort op sociale voorzieningen. Het arme volk, dat een hekel aan immigranten en communisten heeft en in Trump iemand ziet die door god zelf gezonden moet zijn, vindt het fantastisch. Ze worden er zelf weliswaar niet beter van, de overheid moet en zal afgebroken worden, want die kost teveel geld, is toch corrupt en helpt bovendien mensen die ongewenst zijn. Het zijn gouden tijden voor volksmenners, beursspeculanten, vastgoedontwikkelaars en hun mediapersoonlijkheden. Vooral ageren tegen een vermeende elite en een onzichtbare vijand en er zelf beter van worden doen het tegenwoordig erg goed.

Trump presenteerde zijn belastingverlaging als kerstgeschenk aan het Amerikaanse volk. Zijn plannen betekenen een drastische verlaging van belasting voor rijke bedrijven en particulieren, want daarmee zouden er banen gecreëerd worden. De vennootschapsbelasting gaat van 35% naar 21%. Inkomens boven de 500.000 dollar gaan er 2,8% op vooruit. De laagste inkomens, tot 10.000 dollar 0,1%. Omgerekend krijgen de rijken dus meer belastingvoordeel dan de laagste inkomens aan inkomsten hebben. Die laatste maatregel is tijdelijk tot 2025. De mogelijkheid voor huishoudens om lokale belastingen van je federale belasting af te trekken zijn verlaagd, wat vooral pijnlijk is in staten en steden met hoge huisprijzen en dito belastingtarieven. De kosten van de ‘hervorming’ bedragen 1,4 biljoen dollar en dat zal ergens vandaan moeten komen. Of het de beloofde banen zal opleveren is nog maar de vraag.

In het fiscaal aantrekkelijke Nederland zijn zulke maatregelen niets nieuws. Ook hier krijgen de bedrijven en de rijken door opeenvolgende regeringen de meeste voordelen en worden allerlei voorzieningen voor mensen geschrapt. Een niet onaanzienlijk deel van de bevolking vindt het verkeerd invullen van een aanvraag voor een bijstandsuitkering vele malen erger dan miljarden opstrijken door zelfverrijking, belastingfraude en ontduiking. De pakkans voor grootschalige oplichting van de fiscus is in Nederland erg klein; de belastingdienst is in de afgelopen jaren veel personeel kwijtgeraakt, justitie is stevig in handen van de VVD en de rijken kunnen zich vaak betere advocaten en accountants veroorloven dan de overheid. Bovendien kun je als buitenlandse onderneming of particulier ook legaal de belasting in eigen land ontduiken — dat heet dan ontwijken — door zaken te doen met de Nederlandse overheid. Via via kun je dat dus ook als Nederlander.

Oplichting heeft zich keurig aangepast aan deze laat-kapitalistische tijd en een deel van het electoraat is toch te druk met elkaar niets gunnen om afgeleid te worden door de 0,1% die 99,9% van alles opeist. De media berichten liever over gevaar, bedreigingen en doemscenario’s, afgewisseld door glamour van bekende mensen en glorieuze overwinningen van sporters en reclames waarin gesuggereerd wordt dat jij het product bent waarvoor geadverteerd wordt. Zo ging het ook met de verkiezing op de publieke omroep van de ‘Politicus van het Jaar’. Baudet had al dagen voor de uitzending gewonnen, simpelweg omdat de parlementaire journalistiek meer met vorm dan met inhoud bezig is en nog slechts fungeert als een soort crisismanager voor de consument die op het knopje mag drukken. Baudet heeft de prijs gewonnen niet omdat hij de beste politicus is maar omdat er het vaakst op hem werd gestemd.

De populariteit van Baudet onder het publiek van Een Vandaag — meer is het niet — is ook een overwinning voor liefhebbers van nog meer onvrede en rechts. Hij koketteert al jaren, net als Wilders, met allerlei dubieuze figuren van een uiterste rechtse signatuur, waaronder antisemieten, fascisten, revisionisten, liefhebbers van genocide, slavernij en de onderwerping van de vrouw. Het is precies dat wat hem zo populair maakt. Ook het grote publiek is moe van rechtvaardigheid, droge wetenschap, abstracte kunst en atonale muziek, want die betekenen het einde van het gemakkelijkere Avondland waar alles koek en ei is. Pseudo-wetenschap, verzonnen werkelijkheden, de mystiek van een rijk verleden toen alles beter was; zulke zaken zijn vele malen aantrekkelijker dan de harde werkelijkheid. Het publiek wil geen informatie of recht, het wil vermaakt worden, liefst ten koste van anderen. Vooral de publieke omroep en de Volkskrant geven hieraan graag gehoor.

Dus kwam de Volkskrant twee dagen voor kerstmis met een vier pagina’s tellend interview met Baudet zonder een enkele kritische vraag als geschenk aan het volk. Het had nog het meest weg van een Tinder-dialoog. Baudet: “We leven op de rand van de totale ineenstorting”. Volkskrant-journalist Steffie Kouters: “Dat is nogal wat. Heb je een vriendin?” Het interview met een hoog Libelle-gehalte werd versierd met pakkende citaten zoals ‘Ik vind dat ik niet in de schaduw van Fortuyn kan staan’ en afbeeldingen van zijn persoon als een soort fotomodel dat een geurtje moet aanprijzen. Er was niets waaruit bleek dat je hier met een gekozen volksvertegenwoordiger in de Tweede Kamer in een van de welvarendste landen ter wereld te maken had. Of met een journalist die het onderste uit de kan wilde halen. Het meest illustratieve was wel het naschrift. In het kort: “Dit artikel is geschreven voordat ons bekend werd dat Thierry regelmatig in extreemrechtse kringen verkeert.” Dat was mij al zes jaar bekend. Waarom staat dit interview in de rubriek Politiek?