Grote kans dat Nederland binnen afzienbare tijd een toppositie op de corruptie-index krijgt. Enkele dagen terug zijn de crimefighters uit het kabinet van Rutte II opgestapt vanwege een bonnetje dat eerst zoek was en toen toch weer niet. Teeven had in zijn rol als Officier van Justitie aan het begin van deze eeuw een deal gesloten over een financiële transactie naar een drugscrimineel, waarover de belastingdienst niet was geïnformeerd. Cees H. moest 750.000 gulden betalen en kreeg 4,7 miljoen gulden overgemaakt door het Ministerie van Justitie naar een bankrekening in Luxemburg. De kamer had korte tijd daarvoor besloten zulke deals, waarbij criminelen als kroongetuigen in feite door de staat worden geholpen met witwassen, niet meer toe te staan. Het uiteindelijke bedrag week nogal af van het oorspronkelijk genoemde bedrag van 1,25 miljoen gulden. Maar dat was niet de reden van het opstappen van Opstelten en Teeven.
Rutte noemde gisteren dat het uitsluitend ging om het zoekgeraakte bonnetje of afschrift dat na een herstart van een prehistorisch ICT-systeem, wat 50.000 euro kostte, toch weer boven kwam drijven. Opstelten had de dag ervoor in een haastig ingelaste persconferentie kort zijn vertrek aangekondigd. Er was sprake van een vertrouwenskwestie en hij legde daarom zijn functie neer. Teeven zou zijn opgestapt uit solidariteit met Opstelten — het is gebruikelijk dat als een minister aftreedt ook zijn staatsecretaris opstapt. Bij het verlaten van de persruimte wierp Teeven de aanwezige journalisten toe dat het een prima deal was geweest en dat hij het gedaan voor “volk en vaderland”. Ondanks dat de hoogte van het bedrag 13 jaar lang onduidelijk was geweest was het toch een prima deal. Teeven weet dus meer dan hij ons wil of kan vertellen. Op de hele kwestie rust een geheimhoudingsplicht.
Vandaag liep Marjolein Faber (PVV) weg uit de vergadering van Provinciale Staten van Gelderland, die wilde debatteren over het verstrekken van een opdracht aan haar zoon, die daarvoor even snel een VoF’je in elkaar had geflanst. Volgens Faber had ze niets misdaan en was er niets illegaals aan het verstrekken van de opdracht met subsidiegeld aan een bloedverwant, was er sprake van een hetze, en had zelfs hoogleraar staatsrecht Douwe Jan Elzinga gezegd dat het allemaal binnen de wet en volgens de regels was gebeurd. Ze gaf toe dat het niet handig was geweest en zegde toe dat ze het bedrag, zo’n 8.000 euro, uit eigen zak zou terugbetalen. Daarmee is voor haar de kous af en staat haar integriteit volgens haarzelf niet ter discussie. PS vergaderde zonder haar verder en besloot een commissie in te stellen die gaat kijken hoe fracties in de toekomst transparanter hun budgetten kunnen verantwoorden. Faber presenteert zichzelf graag als toonbeeld van integriteit en neemt anderen graag de maat als het om declaraties en subsidies gaat.
Co Verdaas (PvdA) zag zijn kansen voor een carrière in het kabinet Rutte II verdampen toen dankzij de inspanningen van Faber bleek dat hij als gedeputeerde in Gelderland onterechte reiskosten had gedeclareerd. Hij reisde namelijk tussen Arnhem en Zwolle — zijn feitelijke woonplaats — terwijl hij opgaf tussen Arnhem en Nijmegen — zijn opgegeven woonplaats — te hebben gereisd. Je zou denken, dat was dus voordeliger voor de provincie. Blijft dat het natuurlijk vreemd is dat een gedeputeerde van een provincie in een andere provincie woonde. Volgens Faber was hiermee bewezen dat Verdaas willens en wetens de provincie had belazerd ondanks dat de provincie er financieel niet slechter van geworden was. Verdaas kon niet anders dan zijn positie als kersverse staatssecretaris van Economische Zaken opgeven. De PVV vierde dit als een grote overwinning en het zal er ongetwijfeld toe hebben bijgedragen dat Wilders in Faber de ideale lijsttrekker zag voor de komende verkiezingen voor Provinciale Staten en de Eerste Kamer.
Op het eerste gezicht spelen zulke kwesties geen enkele rol bij de overwegingen van het electoraat op wie te gaan stemmen. De VVD kreeg er vorige week zelfs vier zetels bij in de peiling van De Hond en het zal bij de volgende peiling niet veel anders zijn. Voor de PVV maakt het zelfs helemaal niets uit. De partij van Wilders zit al een jaar in een koppositie en de kwestie met Faber zal zijn kiezers niet op andere gedachten brengen. In de talkshow van Jeroen Pauw kreeg politiek verslaggever van de Telegraaf Paul Jansen en de van corruptie verdachte oud-VVD’er Jos van Rey zonder weerwoord de volledige ruimte om de schuld bij de ambtenaren neer te leggen. Zowel VVD als PVV strijden al jaren voor een kleinere overheid, minder regels en minder ambtenaren; bron van al het kwaad naast vrije kunstenaars, communisten en moslims. Zolang zij zullen winnen bij de verkiezingen is de kans groot dat zaken rond integriteit en fraude zullen blijven opborrelen zonder dat het veel effect heeft, anders dan dat het vertrouwen tussen burger, overheid en politiek alleen maar verder afneemt. Het wantrouwen in de politiek is zo groot dat er massaal wordt gestemd op partijen die niet te vertrouwen zijn.
Dit artikel verscheen eerder op Krapuul, 11 maart 2015
wltrrr 